مسجد شیخ لطف الله اصفهان به فرمان شاه عباس اول و به منظور تجلیل از شیخ لطف الله عالم بزرگ اهل تشیع بنا گردید، تا محلی باشد برای عبادت اهل حرم و خود وی.

نام های دیگر: فتح الله، مسجد صدر

موقعیت: ضلع شرقی میدان نقش جهان

سال ساخت: قرن 11 ه.ق.

معمار: محمدرضا بن استاد حسین بنا اصفهانی

کاشی نوشته ها: علیرضا عباسی، باقر بنا

ویژگی های خاص مسجد:

1. نداشتن صحن و مناره برخلاف تمامي مساجد اسلامي
2. چرخش ۴۵ درجه اي از سمت شمال به جنوب در راستای اصلاح قبله به دلیل اختلاف محور محراب مسجد با محور میدان
3. كم ارتفاع بودن گنبد مسجد
4. محراب بی نظیر مسجد آراسته به کاشیهای نفیس معرق
5. کاشی نوشته هاي درون و برون مسجد حاوی آیاتی از قرآن و احادیث امامان
6. طره های پیچان به رنگ آبی فیروزه ای در فضای مسجد

معماری:

1. مسجد از دو راهرو و یک گنبدخانه تشکیل شده است.
2. قطر گنبدخانه 8/18 متر و پیرامون آن دیواره ای به ضخامت 160 سانتی متر است.
3. گنبد مسجد از نوع تکپوش که قطر بیرونی آن 22 متر و بلندای آن 32 متر می باشد.
4. در زیر فضای گنبدخانه با استفاده از فیلپوش هایی، گوشه های فضای مربعی به تدریج به هشت پهلو و سپس به دایره تبدیل می شود و بر فراز آن گنبد قرار دارد که یکی از شاهکارهای مهندسی عصر صفوی محسوب می شود.
5. اطراف گنبد را  16 پنجره مشبک دولایه با ساختار گچ بری فرا گرفته است که با انتقال نور خورشید به فضای درونی مسجد و انعکاس آن بر سطح آراسته به نقوش گرد و لوزی گنبد، زیبایی فزاینده ای به این مسجد می دهد.
6. محراب مسجد که تاريخ ۱۰۲۸ و کتیبه ای با نام محمدرضا بن استاد حسين بنای اصفهانی را بر خود دارد نفیس ترین کاشی معرق را به نمایش می گذارد.

چرایی نداشتن مناره:

خصوصی بودن مسجد: این مسجد برای اهل حرم ساخته شده و نه به جهت استفاده عموم

کارکرد مناره: می بایست مناره به جهت قبله ساخته شود که این مسجد در ضلع شرقی واقع شده است.

کوچک بودن سر در: مناره عموما بر سر درهای بلند به جهت حفظ سنگینی بار نما ساخته می شده اند. نداشتن سر در بزرگ عدم نیاز این مسجد به مناره بوده است.

در وصف زیبایی این مسجد به گفته ای از آرتور پوپ ایران شناس مشهور امریکایی بسنده می کنیم که میگوید: «به سختی می توان آن را محصول دست بشر دانست.» مسجد شیخ لطف الله نه تنها از نظر معماری بلکه از نظر هنر کاشی کاری سرآمد بناهای دوره صفوی به شمار می رود.

برگرفته از: کتاب اصفهان صد راز دارد در نهان از منصور قاسمی و تابلوهای نصب شده در مسجد

برای آشنایی با دیگر اماکن تاریخی شهر اینجا کلیک کنید