چاه های تلا قشم (تاریخچه، ویژگی ها، آدرس)

چاه های تلا قشم در روستای لافت و 70 کیلومتری شهر واقع شده اند. این چاه ها دقیقا کنار قلعه تاریخی نادری واقع شده اند. مردم روزگار قدیم برای ذخیره آب چاه های تلا را در دل سنگ حفر کرده اند. تلا (که برخی آن را به اشتباه طلا می نویسند) مخفف تل آب یعنی آب گرفته شده از شیب تپه می‌باشد.

معرفی:

چاه های تلای بندر لافت جزیره قشم در دره سنگ سیست کوه حفر شده اند.
این چاه ها در تخته سنگ و به سختی حفر گردیده اند.
برخی از این چاه ها در بالای دره و برخی درون آن واقع شده اند.
چاه های داخل گودال به طور متوسط عمق 2 تا 5/3 متری و چاه های بالای آن بین 5 تا 6 متر عمق دارند.
آب این چاه ها از آب حاصل از بارندگی و سرریز تل (تپه) بالادست آن تأمین می شود.
به همین علت به چاه های تلا یعنی تل آب مشهور شده اند.
برخی نیز معتقدند به دلیل کمبود آب در مناطق خشک از این چاه ها به عنوان “طلا” یاد می شود.
تعداد چاه های تلا حدود 50 الی 60 عدد می باشد.
به دلیل شیب رو به پایین تپه های اطراف گودال، در اکثر مواقع این چاه ها آب دارند.
مگر اینکه چاه ها از گل و لای پر شده باشند که در این صورت باید لایروبی شوند.
برداشت آب از چاه های تلا در تمام طول سال جریان دارد.
زنان و دختران برداشت آب را با کوزه، سطل و دبه انجام می دهند.
مردان نیز با کندیل –وسیله ای چوبی که از دو سمتش سطل با طناب آویخته شده و روی دوش قرار می گیرد- آب می برند.

تاریخچه:

چاه های آب تلا بر پایه تکنولوژی ذخیره آب پارسیان جزیره نشین به عهد هخامنشیان و دوره زرتشتیان بر میگردند.
برخی معتقدند این چاه ها در سال 976 هجری شمسی به دستور حاکم وقت بندرلافت خواجه کریم ایجاد شده اند.
چاه ها توسط غلامان برای ذخیره آب باران و جبران کم آبی مردم حفر گردیده اند.
گفته شده تعداد این چاه ها به تعداد روزهای سال کبیسه یعنی 366 عدد بوده است.
این تعداد چاه برای برداشت روزانه از هر یک از آن ها تا آخر سال بوده است.
در قدیم اکثر چاه ها نام خود را از احداث کننده شان می گرفتند. اما چاه ها تلا نام شان را از ویزگی ها و شکل ظاهری شان گرفته اند.
چاه های تلا در گذشته میرآب به معنی نگهبان آب داشتند.
در اغلب اوقات میراب ها از میان زنان خصوص پیرزنان لافتی انتخاب می شدند.
آن ها بر نحوه برداشت آب نظارت داشتند. در سال های کم آبی نیز سعی بر تقسیم عادلانه آب میان مردم می کردند.
از آخرین میراب هایی که اهالی به یاد می آورند شریفه بشیر و کتی تی را می توان نام برد.
نظافت چاه ها در گذشته بر عهده مردم روستای لافت بوده است.
در سال های اخیر مرحوم محمد صابرپور زحمات زیادی را در این زمینه انجام داده بود.
دو اثر تاریخی برج دیده بانی بجا مانده از قرن هفدهم نیز در بالای چاه های تلا قرار دارند.

ویژگی‌ها:

چاه های تلا در دی ماه سال 1377 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.
تل یا تپه مشرف به این چاه ها سنگی مرجانی است که آب باران را به گودال هدایت می کند.
ریشه های چندین درخت کهن با ساقه های پیچ خورده و قطور درون سنگ ها فرو رفته اند تا به آب برسند. برخی از مردم منطقه این درختان را مقدس می دانند و با پارچه های سبز به آنان دخیل می بندند. عده ای نیز معتقدند این درختان نگهبان چاه های آب هستند و سرسبزی شان به علت آب شیرین چاه هاست.

چاه ها به شکل های مختلفی مثل مربع، مستطیل، دایره و… حفر شده اند. هم چنین چاه های دارای اسامی مثل غرابو، لوبنی و عاشوری و… هستند.

کف چاه ها از لایه های گچی تشکیل شده تا آب برای مدت طولانی در آن ها سالم و خنک باقی بماند.

سایر اطلاعات:

چاه های تلا در 30 کیلومتری فرودگاه قشم قرار گرفته اند.
اگر از طریق بندر پل وارد جزیره قشم شوید، می توانید در اسکله لافته از ایین چاه ها بازدید کنید.

اگر قبلاٌ از چاه های تلا جزیره قشم بازدید کرده اید، تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.

هم چنین می توانید با سایر جاذبه های گردشگری جزیره قشم در آسان گردش آشنا شوید.

وبلاگ