«آنچه قبل از سفر باید بدانید»
معرفی:
- استان یزد با مساحتی حدود 131 کیلومترمربع، چهارمین استان ایران از لحاظ وسعت میباشد.
- این استان در قسمت مرکزی ایران و در حاشیه کویر لوت واقع شده است.
- مرکز این استان، شهر تاریخی و زیبای یزد از شهرهای باستانی و کهن ایران است.
- جمعیت این شهر براساس آخرین سرشماری انجام شده در سال 1395 حدود 530 هزارنفر میباشد.
- شهر یزد به عنوان اولین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی دنیا لقب یکپارچه ترین بافت تاریخی جهان را دارد.
- این شهر در سال 2017 به عنوان نخستین شهر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
- به سبب همین ثبت، یزد یکی از مشهورترین شهرهای ایران در جهان است.
- این شهر تاریخی همانند یک ماشین زمان گردشگران را با خود به روزگاران قدیم میبرد.
- یزد به دلیل وجود بادگیرهای زیاد، به شهر بادگیرها معروف است.
- شهر دوچرخه، دارالعباده، دارالعلم، حسینیه ایران، شهر شیرینی و شهر قنات و قنوت و قناعت از دیگر القاب داده شده به این شهر هستند.
تاریخچه:
حال به بررسی تاریخ این شهر در دو دوره متفاوت زمانی می پردازیم:
پیش از اسلام
- نام قدیم شهر یزد کثه به معنای شهر دارای کتس (قنات) بوده است.
- ایساتس و دارالعباد از نامهای دیگر این شهر بوده.
- نام کنونی یزد در لغت به معنای مقدس و پاک است و وقتی از آن برای نام سرزمینی استفاده میشود معنای سرزمین مقدس یا شهرخدا را میدهد.
- قدمت این شهر به 8 تا 12 هزار سال میرسد.
- براساس شواهد تاریخی دوران ساسانیان سرآغاز پیدایش شهر یزد بوده است.
- بعضی از مورخان اظهار داشته شهر یزد را یزدگرد اول که چهاردهمین پادشاه ساسانی بود ساخته است.
- نام شهر هم برگرفته از نام همین پادشاه بوده است.
- اما برخی دیگر احداث یزد را به بهرام گور پانزدهمین پادشاه ساسانی نسبت داده اند.
- در کتب تاریخی آمده است که بهرام گور در راه سفر به خراسان براثر بیماری در منطقه ای به نام کثه (منطقه ای که اکنون یزد در آنجا قرار دارد) چند روزی اقامت داشته است.
- پس از بهبودی، به یمن این اتفاق شهر یزد را در آن منطقه بنا میکند.
- شهر در آن زمان یزدان گرد خوانده میشده.
- پس از بهرام گور، یزدگرد دوم، انوشیروان و خسرو پرویز، پادشاهان دوران ساسانی، برای آبادانی این شهر بسیار کوشیدند.
- در زمان خسرو پرویز و با اداره دخترش ایران دخت ساخت و ساز در شهر یزد آغاز شد و این شهر روز به روز شکوفاتر شد.
پس از اسلام
- پس از ورود اسلام به ایران، زرتشتیان از شهرهای مختلف به یزد مهاجرت کردند.
- به همین دلیل آتشکدهها و معابد بسیاری در آن دوران ساخته شد.
- در زمان حمله مغولان، اتابکان بر شهر یزد حکومت داشتند.
- خوشبختانه باتوجه به فرمانبری اتابکان از چنگیزخان مغول، شهر یزد از حمله مغول در امان ماند.
- اتابکان نزدیک به 140 سال بر یزد حکومت کردند.
- در زمان تیموریان بااینکه یزد درگیر یک سری مسائل داخلی شده بود اما بازهم به علت علاقه تیموریان به فرهنگ و هنر و بناهای تاریخی، در این زمینه آسیبی ندید.
- حتی تعداد بسیار زیادی از ابنیه شهر در زمان تیموریان بنا شد.
- کاشیکاریهای مسجد جامع و میدان و مسجد امیر چخماق از این بناها هستند.
- شاه اسماعیل صفوی با اقتداری که داشت توانست در ایران وحدت ملی ایجاد کند.
- یکی از اصول این وحدت ملی انتخاب دین و مذهب رسمی برای کل کشور بود.
- برهمین اساس دین اسلام و شیعه 12 امامی انتخاب شد و سخت گیریهایی در این زمینه به وجودآمد.
- شهر یزد یکی از شهرهایی بود که از این سختگیریها متحمل خسارتهایی شد.
- اما در دوران صفویه، بازرگانی رونق یافت.
- ابریشم و دیگر منسوجات ایرانی در سراسر دنیا شناخته شدند.
- شهر یزد هم به واسطه ابریشم مرغوبش و موقعیت جغرافیایی که داشت بسیار مورد توجه تجار و بازرگانان قرار گرفت.
- در زمان قاجاریه و در زمان حکومت محمد ولی میرزا فرزند فتح علیشاه برخی از اماکن تاریخی بازسازی و تعمیر شد و برای آبادانی شهر تلاشهای بسیاری انجام شد.
- ورود اتومبیل و احداث خیابانها در زمان پلوی اتفاق افتاد.
- اما متاسفانه همین خیابانکشیها آسیب زیادی به بافت تاریخی و برخی ابنیه تاریخی شهر وارد کرد.
جاذبههای گردشگری:
یزد به عنوان یکی از زیباترین شهرهای خشتی جهان، دارای جاذبههای تاریخی کمنظیری است و هرساله شمار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی به این شهر سفر میکنند. در واقع سفر به یزد، سفر به قلب تاریخ است.